FATİH'İN TARİKATLARLA MÜCADELESİ

İstanbul'un fethi ile 1453 yılı ile Osmanlı'nın altın çağı başlamıştı. Tabi bu altın çağın başlamasında dönemin hükümdarı Fatih Sultan Mehmet Han'ın (II. Mehmet) payı da büyüktür. Fatih Sultan Mehmet, devrinde birçok olay yaşanmıştır. Fetihler, kanunnameler, düzenlen Osmanlı'nın süper güç olduğu vs. fakat dikkatimi en çok çeken Fatih'in büyük bir çukur kazdırırak Hurifi adlı tarikatın mensuplarını yaktırması oldu[¹]. 

    Özellikle İsmail Hakkı Uzunçarşılı, bu konu hakkında şöyle diyor: Fatih Sultan Mehmet, Osmanlı İmparatorluğu aleyhine faaliyet gösteren ve siyasi iktidarını tehlikeye atan tarikat üyeleri ve birçok hocayı Edirne’de devasa bir çukur kazdırıp, topluca hepsini yaktırmıştır[1]. Uzunçarşılı'nın bahsettiği üzere birçok tarikat üyesi, 'devleti tehlikeye atmak' suçundan öldürülmüştür. Bahsi geçen 'Hurufi Tarikatı', şihabüddin fazlullah denen şahıs tarafından kurulmuştur. Hurifi tarikatı daha doğrusu Hurifilik, harflerin gizli olduğunu iddia eden, Kur'an-ı Kerim'i karmaşık bir hale getiren bir inanıştı. Kurucusu Şihabüddin Fazlullah, 54 yaşında idam edilmiştir. 

    

 Hurifilik, sonrasında İslam'dan ayrı olarak görüldü, kafirlik ile nitelendirildi. Asıl olarak Fatih Sultan Mehmet, bunlardan huzursuz oldu[2]. Şeyhülislâm Fahreddini Acemi'nin Fatih Sultan Mehmet'i uyarmasıyla ve bir fetva vermesi üzerine Hurifiler, bir çukura atılıp yakıldı [3]. Devlete zarar verilen tarikat üyeleri böylece yok edilmiştir. Tarikat üyelerinin öldürülmesi 'kâfirlik' olarak nitelendirdi. Fakat, bu olayın meydana gelmesinde ana etken; bu tarikat üyelerinin devlete müdahale etmesiydi. 

KAYNAKÇA

[1]- İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi III. Cilt 2. Kısım, Ankara:Türk Tarih Kurumu 1995 (6. Baskı).

[2]- Tâcü't-Tevârih, Cilt 5, s. 55,Kültür Bakanlığı Yayınları. 

[3]- Abdülbaki Gölpınarlı, 100 Soruda Türkiye'de Mezhepler ve Tarikatlar,s. 157 Gerçek yayınları. 

Not: 

[¹]- Taşköprüzâde Ebu’l-Hayr İsâmü’ddin Ahmed Efendinin

“Şakâiku’n-Nu’mâniyye” isimli eseri, olaya ışık tutmaktadır.